Çağları aydınlatan ampul

[arachnanthe]

Çağları aydınlatan ampul

Edison'un icadından bu yana 120 yıl geçti. Aydınlatma teknolojisiningöz bebeği ampul her geçen gün geliştiriliyor. Bilim insanları, sağlıksorunlarına yol açmayan, çevre dostu ve estetik ampullere ulaşmak içinyoğun çaba harcıyorlar.
Thomas Edison'ın ampulü gibi az sayıda buluş, geçen zamanın sınavındanalnının akıyla çıktı. Edison, yaklaşık 120 yıl önce, ince bir ipliğivakumda akkor haline getirerek elektrikten ışık üretmeyi öğrenmişti.Günümüzde, milyarlarca insan bu dahiyane buluşla evlerini aydınlatıyor.

Elektronik ürünlerin çağdışı kalma hızı değerlendirildiğinde, inanılmaz bir süreğenlik bu.

Ancak, yeni ışıklandırma teknolojileri ampulün tahtını sallamayabaşladı. Elektriğin yalnızca yüzde 5'ini ışığa çeviren ampuller, nüfusve üretim artışıyla birlikte maliyeti artan enerjiyi tasarruf etmiyor.Bu koşullar altında, ampulün yüz yıldan uzun süren egemenliğininpabucunun çoktan dama atılmamış olması şaşırtıcı.

Basit teknolojisi ve ucuza mal olması, hem yoksul hem de zenginülkelerde kurulmuş bol sayıdaki fabrikayla birleşince ampulyaygınlaştı. Buna karşın, daha verimli şekilde ve göze hoş gelen ışığıüreten donanımlar üretmek kolay değil.
1930'larda ampule seçenek olarak geliştirilen 'deşarj' teknolojisinihesaba katalım. Bu sistemde, bir tungsten telini elektrikle ısıtıpakkor haline getirmek yerine, ampulün içindeki gazdan ya da buhardanelektrik geçiriliyordu: Genellikle de, neon gazı ya da sodyum veya cıvabuharı.

Böyle bir lamba ampulden altı kat verimli. Oysa, deşarj teknolojisi hoşolmayan mavimsi ya da sarı ışığıyla estetik bir uygulama değildi vecadde aydınlatmasıyla sınırlı kaldı. Deşarj lambalarının bir uzantısıolan floresanlar, teknolojiyi bir adım ileriye götürdü. Cıva buharıyladolu bir cam tüpün içi, morötesi ışığı emen ve enerjisini görünür ışığadönüştüren fosforla kaplanıyordu.

Floresanlar ampullerden on kat etkin, dört kat uzun ömürlü; ama sert vetitrek ışığı ile cıva buharının kanser yapıcı etkisi, özelliklebirincil müşteri olan ev tüketicisini soğuttu. Hatta 80'li yıllarda,konfeksiyon ürünlerinin renginin anlaşılmasını önleyen beyaz ışığınderi kanseri yaptığına ilişkin dedikodular yaygınlaşmıştı