Atatürk ve Cumhuriyetin İlanı

Konuyu Oyla:
  • Derecelendirme: 2.72/5 - 18 oy
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Atatürk ve Cumhuriyetin İlanı
#6

<DIV><H3>28/29 TESRINIEVVEL GECESI HAZIRLADIGIM KANUN MUSVEDDESINI TEKLIF ETTIM</H3><P>Zevalden sonra saat bir bucukta Firka heyeti umumiyesi tekrar Fethi Beyin Riyasetinde ictima etti. Ilk soz bende idi. Kursuye ciktim ve su beyanatta bulundum: <P>"Muhterem arkadaslar, hallinde muskulata ducar oldugunuz meselenin sebep ve illeti, butun rufekaca taayyun etmis oldugu kanaatindeyim. Noksan, kusur, takibetmekte oldugumuz usul ve sekildedir. Filhakika, mevcut Teskilati Esasiye Kanunumuza tevfikan bir Heyeti Vekile teskiline tesebbus ettigimiz zaman butun rufekanin her biri vekiller ve Heyeti Vekile intihabi mecburiyetinde bulunuyor. Heyeti Umumiyenizin birden Heyeti Vekile intihabina mecbur olmanizda gorulen muskulatin halli zamani <P>Sayfa 809 gelmistir. Gecen decrede de, ayni suretle muskulata tesaduf ediliyordu. Goruluyor ki, bu usul bazen bircok tesevvuslere badi oluyor. Heyeti celileniz bu muskulun halline beni memur kildiniz. Ben de bu arz ettigim kanaatten mulhem olarak dusundugum sekli tesbit ettim. Onu teklif edecegim. Teklifim mazhari kabul olursa kuvvetli ve mutesanit bir hukumet teskili kabil olacaktir. Devletimizin sekil ve mahiyetini tesbit eden ve hepimiz icin gaye olan Teskilati Esasiye Kanunumuzun bazi noktalarini tavzih lazimdir. Teklif sudur, dedikten sonra malum musveddeyi okutmak uzere katip beylerden birine uzatarak kursuyu terk ettim. <P>Teklifimin mahiyeti anlasildiktan sonra munakasat basladi. <P>Sabit Bey (Erzincan) - Kabine usulunun lehindeyim. Ancak Teskilati Esasiye Kanununun tadili teklifi ile bugunku buhrani halletmek kabil degildir. Biz, simdi, bir Heyeti Vekile reisi intihabedelim. Teskilati Esasiye Kanununun tadilini sonra dusunuruz, dedi. <P>Hazim Bey (Nigde) - Su mutalaati dermeyan etti : Teskilati Esasiye Kanununu biz yapabilir miyiz? Zannimca yapamayiz. Salahiyetimiz varsa bu Firkada olmaz. Firkada muzakere edildikten sonra aleni celsede kimse soz soyliyemiyor. Milletin hayatina mutaallik kavaninin burada kati surette halline taraftar degilim. Bu gibi kanunlar aleni celsede ve serbestce gorusulmeli ve her seyden evvel kabine buhranini halledelim. <P>Yunus Nadi Bey, su yolda Hazim Bey'e cevap verdi: Hangi memleket ilk defa kanunu esasi yaparsa onun icin meclisi muessisan yapmislardir. Bizde ise bu gibi mevatta ayrica meclisi muessisan tecessus edecegi tasrih edilmemistir. Bizde her vakit bu gibi tadilat olmustur. <P>Sayfa 810 Bizden evvelki Turkiye Buyuk Millet Meclisi de bu zeminde yurumustur. Buna salahiyetimiz vardir. Tereddud buyurulmasin. Simdi, biz, kabine buhraninin hallini, Reis Pasa Hazretlerine biraktik. O da bize, bu teklifi getirdi. Bu teklifte gosterilen usulu, butun rufeka ayri ayri dusunmustur. Simdi, bunu tesbit lazimdir. Teklif edilen sekil zaten mevcuttur. Bunu, tavzih ve daha muayyen sekilde tesbit edecegiz. <P>Vehbi Bey (Karesi) - Biz, simdiye kadar gorusuldugu isitilen Teskilati Esasiye Kanunundan haberdar degiliz. Gazetelerde filhakika gorduk. Bu, kafi mi? Binaenaleyh biz, evvelemirde, bunu bir kul olarak gorusulmek uzere atiye birakip buhrani halledelim. <P>Halil Bey - Teskilati Esasiye Kanununun tadiline ve yeniden yapilmasina salahiyetimiz vardir. Fakat, bu tadilat, hakikaten vatan ve milletimizin saadeti halini kafil midir, bunu soylemek lazimdir. Bunu, erbabi hukuktan, hukuk ulemasindan olan arkadaslarimiz gelsinler, izah etsinler. Izahat verilmedikce, bunun derhal halledilmesine taraftar degilim. <P>Azadan biri - Teskilati Esasiye Kanunu oyle ceffelkalem tadil edilemez. <P>Hamdullah Suphi Bey (Istanbul) - Dort sene evvel ayri ayri intihaplarin mazarratini soylemistim. Bugun de, ayni hal basgosterdi. GAzi pasa'nin teklifine gelince, bu yeni degildir. Dort sene evvel yapilan bir kanunun, daha vazih bir surette ifadesidir. Binaenaleyh bunun hilafina olarak, soz soyleyecekler gelsin, fikirlerini soylesinler. Fakat, zamanimizin uzun uzadiya intizara tahammulu yoktur. <P>Ragip Bey (Kutahya) - Kanunlarin en iyisi hadisat ve ihtiyactan doganidir. Ihtiyac ise meydandadir. <P>Sayfa 811 Teskilati Esasiye Kanununun ikmali lazimdir. Tavzihi icabeder. Teklifin derhal muzakeresine gecelim. <P>Adliye Vekili Seyit Bey merhum - Teklif edilen sekil, yeni bir sey degildir. Mevcut Teskilati Esasiye Kanununun, tavzih ve tesbitidir. Kanunlari ihtiyac yapar. Nazariyat yapmaz. Zaman, hadisat, her seye hakimdir. Kanuni tekamul, degismez bir dusturi katidir. Teklif edilen sekilde bir yenilik yoktur. Mevcut sekli daha sarih ve vazih olarak ifade edersek millet ve memleketimizin menfaatine elbet daha muvafik hareket etmis oluruz. <P><A name=3></A><H3>HUKUMETIMIZIN SEKLI BEHEMEHAL CUMHURIYET OLACAKTIR</H3><P>Merhum Seyit Beyin mutalaasina Abidin Bey (Saruhan) su cevabi verdi: Evvela hukumet buhranini halledelim. <P>Eyup Sabri Efendi (Konya) nin mutalaasi su idi: Biz, Gazi Pasa Hazretlerini hakem yaptik. Bizim, Teskilati Esasiye Kanununu tadile salahiyetimiz yok demek, gayrimesru oldugumuzu kabul etmek demektir. Meclisin, Teskilati Esasiye Kanununu tadile salahiyeti derkardir. Hukumetimizin sekli behemehal cumhuriyet olacaktir.... <P>Bundan sonra Ismet Pasa soz alarak su yolda beyanatta bulundu: <P>Firka Reisinin teklifini kabule ihtiyac katidir. Cihan, bizim, bir sekli hukumet gorustugumuzu biliyor. Bu muzakeratimizi bir neticeye raptedip ifade etmemek, zaif ve tesettutu idameden baska bir sey degildir. Bir tecrubeden bahsedeyim. Avrupa diplomatlari, bu hususta beni ikaz ettiler. Devletin reisi yoktur, dediler. Sekli hazirinizdaki reis, Meclis Reisidir. Demek ki siz, bir baska reis bekliyorsunuz. Avrupa dusuncesi iste budur. Halbuki biz boyle dusunmuyoruz. Millet, hakimiyetine, mukadderatina, bilfiil vaziulyeddir. O halde, bunun ifadei hukukiyesini soylemekten neden cekiniyoruz? Reisicumhur olmadan, basvekil intihabi teklifi, kanunsuz olur. Bunda supheye mahal yoktur. Basvekilin intihabini, kanuni ve mumkun kilabilmek icin, Gazi Pasa Hazretlerinin teklifinin kanuniyet kesbetmesi lazimdir. Za'fi umuminin idamesinde mana yoktur. Firkanin, butun millete karsi, deruhde ettigi mesuliyetin icabatina tevfiki hareket zaruridir. <P>Ismet Pasadan sonra Abdurrahman Seref Bey merhumun beyanati meyaninda su sozler vardi: <P>"Eskali hukumetin taadadina luzum yok. Hakimiyet bilakaydusart milletindir; dedikten sonra kime sorarsaniz sorunuz, bu, cumhuriyettir. Dogan cocugun adidir. Ama bu ad bazilarina hos gelmezmis, varsin gelmesin." <P>Bundan sonra Yusuf Kemal Bey, teklifin kabulu luzumuna dair uzun malumat ve mutalaatta bulundu ve derhal onun, merasimi kanuniyesinin itmamini teklif ederim, dedi. <P><A name=4></A><H3>TEKLIFIM FIRKACA VE DERAKAP MECLISCE MUZAKERE VE "YASASIN CUMHURIYET" SESLERI ARASINDA KABUL OLUNDU</H3><P>Abdullah Azmi Efendinin "meselenin ehemmiyeti derkardir. Muzakere devam etsin" diye yukselen itirazina ragmen muzakerenin kifayeti kabul olundu. Ondan sonra teklifimin heyeti umumiyesi ve mutaakiben maddeleri birer birer okunarak muzakere ve kabul edildi. <P>Efendiler, Firka ictimaina hitam verildi ve derakap Meclis ictimai kusadedildi. Saat ogleden sonra alti idi. Teklifi kanuni, Kanunu Esasi Encumeni tarafindan usulen tetkik edilerek, mazbatasi hazirlanirken, Meclis, sair bazi mesail ile istigal etti. Nihayet, makami <P>Sayfa 813 riyasette bulunan Reis Vekili Ismet Bey, Meclise su malumati verdi: "Kanunu esasi Encumeni, teskilati Esasiye Kanununun tadilatina dair layihanin mustacelen ve derhal muzakeresini teklif ediyor." "Kabul sesleri" uzerine, mazbata okundu. Teklif vechile muzakere edildi. Nihayet kanun, bircok hatiplerin "Yasasin Cumhuriyet!" sadalariyla alkislanan hitabetleriyle kabul edildi. <P><A name=5></A><H3>TURKIYE CUMHURIYETI RIYASETINE, TURKIYE BUYUK MILLET MECLISI MUTTEFIKAN BENI SECTI</H3><P>Ondan sonra, Reisicumhur intihabi icin Meclisin reyine muracaat olundu. Toplanan aranin neticesini, makami riyasette bulunan, Ismet Bey, Heyeti umumiyeye su suretle teblig eyledi: <P>"Turkiye Cumhuriyeti Riyaseti icin yapilan intihabat arasina, yuzeliisekiz zat istirak eylemis ve Cumhuriyet riyasetine yuzellisekiz aza muttefikan Ankara Mebusu Gazi Mustafa Kemal Pasa Hazretlerini intihabeylemislerdir." <P>Efendiler, bunu mutaakip, meclise vukuubulmus olan maruzatim zabit ceridelerinde mutalaa olunmustur. Ancak tarihi bir hatiranin ihyasi icin, musaade ederseniz, o beyanatimi burada da aynen tekrar edeyim: <P>"Muhterem Arkadaslar, muhim ve cihansumul hadisati fevkalade karsisinda muhterem milletimizin teyakkuz ve intibahi hakikisine bir vesikai kiymettar olan teskilati Esasiye Kanununun bazi maddelerini tevzih icin encumeni mahsus tarafindan heyeti celilerinize teklif olunan kanun layihasinin kabulu munasebetiyle Turkiye Devletinin; zaten cihanca malum olan, malum olmasi lazim gelen mahiyeti, beynelmilel maruf unvaniyla yadedildi. Bunun icabi tabiisi olmak uzere; bugune kadar dogrudan dogruya Meclisin <P>Sayfa 814 riyasetinde bulundurdugunuz arkadasiniza ifa ettirdiginiz vazifeyi Reisicumhur unvaniyla yine ayni arkadasiniza, bu aciz arkadasiniza tevcih ediyorsunuz. Bu munasebetle simdiye kadar hakkimda izhar buyurdugunuz muhabbet ve samimiyet ve itimadi bir defa daha gostermekle yuksek kadirsinasliginizi ispat etmis oluyorsunuz. Bundan dolayi heyeti celilenize butun samimiyeti ruhiyem ile arzi tesekkurat ederim. <P>Efendiler, asirlardan beri sarkta magdur ve mazlum olan milletimiz; Turk milleti, hakikatte meftur oldugu hasailden muarra telakki ediliyordu. Son senelerde milletimizin fiilen gosterdigi kabiliyet, istidat, idrak, kendi hakkinda suizanda bulunanlarin ne kadar gafil ve ne kadar tetkikden uzak zevahirperest insanlar oldugunu pek guzel ispat etti. Milletimiz haiz oldugu evsaf ve liyakatini hukumetinin yeni ismiyle, cihani medeniyete daha cok suhuletle izhara muvaffak olacaktir. Turkiye Cumhuriyeti, cihanda isgal ettigi mevkie layik oldugunu asariyla ispat edecektir. Arkadaslar, bu muessesei aliyeyi vucuda getiren Turk milletinin son dort sene zarfinda ihraz ettigi zafer, bundan sonra da birkac misli olmak uzere tecelliyatini gosterecektir. Acizleri mazhar oldugum bu emniyet ve itimada kesbi liyakat etmek icin pek muhim gordugum bir noktadaki ihtiyaci arz etmek mecburiyetindeyim. O ihtiyac, heyeti aliyenizin sahsim hakkindaki teveccuh ve itimadinin ve muzaheretinin devamidir. Ancak bu sayede ve Allahin inayetiyle sahsima tevcih buyurdugunuz ve buyuracaginiz vezaifi husnu ifaya muvaffak olabilecegimi umidederim. Daima, muhterem arkadaslarimin ellerine cok samimi ve siki bir surette yapisarak onlarin sahislarindan kendimi bir an bile mustagni gormiyerek calisacagim. Milletin teveccuhunu daima noktai istinat telakki ederek hep beraber ileriye gidecegiz. Turkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktir." <P>Efendiler, Meclisce Cumhuriyet karari 29/30 Tesrinievvel 1923 gecesi saat 8:30'da verildi. Onbes dakika sonra, yani 8:45'te Reisicumhur intihabolundu. Keyfiyet ayni gece butun memlekete teblig ve her tarafta geceyarisindan sonra, yuzbir pare top endaht edilerek ilan olundu. <P>Ilk kabinenin, Ismet Pasa tarafindan teskil edildigi ve Meclis Riyasetine Fethi bey'in intihabolundugu malumdur. </P></DIV>
[Resim: 7903atamizindeyizby5hs7ii4.jpg]

“Bir memlekette; namuslular, namussuzlar kadar cesur olmadıkça, o memlekette kurtuluş yoktur”
Bul
Cevapla
#7

<DIV><H3>HUKUMETIMIZIN SEKLI BEHEMEHAL CUMHURIYET OLACAKTIR</H3><P>Merhum Seyit Beyin mutalaasina Abidin Bey (Saruhan) su cevabi verdi: Evvela hukumet buhranini halledelim. <P>Eyup Sabri Efendi (Konya) nin mutalaasi su idi: Biz, Gazi Pasa Hazretlerini hakem yaptik. Bizim, Teskilati Esasiye Kanununu tadile salahiyetimiz yok demek, gayrimesru oldugumuzu kabul etmek demektir. Meclisin, Teskilati Esasiye Kanununu tadile salahiyeti derkardir. Hukumetimizin sekli behemehal cumhuriyet olacaktir.... <P>Bundan sonra Ismet Pasa soz alarak su yolda beyanatta bulundu: <P>Firka Reisinin teklifini kabule ihtiyac katidir. Cihan, bizim, bir sekli hukumet gorustugumuzu biliyor. Bu muzakeratimizi bir neticeye raptedip ifade etmemek, zaif ve tesettutu idameden baska bir sey degildir. Bir tecrubeden bahsedeyim. Avrupa diplomatlari, bu hususta beni ikaz ettiler. Devletin reisi yoktur, dediler. Sekli hazirinizdaki reis, Meclis Reisidir. Demek ki siz, bir baska reis bekliyorsunuz. Avrupa dusuncesi iste budur. Halbuki biz boyle dusunmuyoruz. Millet, hakimiyetine, mukadderatina, bilfiil vaziulyeddir. O halde, bunun ifadei hukukiyesini soylemekten neden cekiniyoruz? Reisicumhur olmadan, basvekil intihabi teklifi, kanunsuz olur. Bunda supheye mahal yoktur. Basvekilin intihabini, kanuni ve mumkun kilabilmek icin, Gazi Pasa Hazretlerinin teklifinin kanuniyet kesbetmesi lazimdir. Za'fi umuminin idamesinde mana yoktur. Firkanin, butun millete karsi, deruhde ettigi mesuliyetin icabatina tevfiki hareket zaruridir. <P>Ismet Pasadan sonra Abdurrahman Seref Bey merhumun beyanati meyaninda su sozler vardi: <P>"Eskali hukumetin taadadina luzum yok. Hakimiyet bilakaydusart milletindir; dedikten sonra kime sorarsaniz sorunuz, bu, cumhuriyettir. Dogan cocugun adidir. Ama bu ad bazilarina hos gelmezmis, varsin gelmesin." <P>Bundan sonra Yusuf Kemal Bey, teklifin kabulu luzumuna dair uzun malumat ve mutalaatta bulundu ve derhal onun, merasimi kanuniyesinin itmamini teklif ederim, dedi. <P><A name=4></A><H3>TEKLIFIM FIRKACA VE DERAKAP MECLISCE MUZAKERE VE "YASASIN CUMHURIYET" SESLERI ARASINDA KABUL OLUNDU</H3><P>Abdullah Azmi Efendinin "meselenin ehemmiyeti derkardir. Muzakere devam etsin" diye yukselen itirazina ragmen muzakerenin kifayeti kabul olundu. Ondan sonra teklifimin heyeti umumiyesi ve mutaakiben maddeleri birer birer okunarak muzakere ve kabul edildi. <P>Efendiler, Firka ictimaina hitam verildi ve derakap Meclis ictimai kusadedildi. Saat ogleden sonra alti idi. Teklifi kanuni, Kanunu Esasi Encumeni tarafindan usulen tetkik edilerek, mazbatasi hazirlanirken, Meclis, sair bazi mesail ile istigal etti. Nihayet, makami <P>Sayfa 813 riyasette bulunan Reis Vekili Ismet Bey, Meclise su malumati verdi: "Kanunu esasi Encumeni, teskilati Esasiye Kanununun tadilatina dair layihanin mustacelen ve derhal muzakeresini teklif ediyor." "Kabul sesleri" uzerine, mazbata okundu. Teklif vechile muzakere edildi. Nihayet kanun, bircok hatiplerin "Yasasin Cumhuriyet!" sadalariyla alkislanan hitabetleriyle kabul edildi. <P><A name=5></A><H3>TURKIYE CUMHURIYETI RIYASETINE, TURKIYE BUYUK MILLET MECLISI MUTTEFIKAN BENI SECTI</H3><P>Ondan sonra, Reisicumhur intihabi icin Meclisin reyine muracaat olundu. Toplanan aranin neticesini, makami riyasette bulunan, Ismet Bey, Heyeti umumiyeye su suretle teblig eyledi: <P>"Turkiye Cumhuriyeti Riyaseti icin yapilan intihabat arasina, yuzeliisekiz zat istirak eylemis ve Cumhuriyet riyasetine yuzellisekiz aza muttefikan Ankara Mebusu Gazi Mustafa Kemal Pasa Hazretlerini intihabeylemislerdir." <P>Efendiler, bunu mutaakip, meclise vukuubulmus olan maruzatim zabit ceridelerinde mutalaa olunmustur. Ancak tarihi bir hatiranin ihyasi icin, musaade ederseniz, o beyanatimi burada da aynen tekrar edeyim: <P>"Muhterem Arkadaslar, muhim ve cihansumul hadisati fevkalade karsisinda muhterem milletimizin teyakkuz ve intibahi hakikisine bir vesikai kiymettar olan teskilati Esasiye Kanununun bazi maddelerini tevzih icin encumeni mahsus tarafindan heyeti celilerinize teklif olunan kanun layihasinin kabulu munasebetiyle Turkiye Devletinin; zaten cihanca malum olan, malum olmasi lazim gelen mahiyeti, beynelmilel maruf unvaniyla yadedildi. Bunun icabi tabiisi olmak uzere; bugune kadar dogrudan dogruya Meclisin <P>Sayfa 814 riyasetinde bulundurdugunuz arkadasiniza ifa ettirdiginiz vazifeyi Reisicumhur unvaniyla yine ayni arkadasiniza, bu aciz arkadasiniza tevcih ediyorsunuz. Bu munasebetle simdiye kadar hakkimda izhar buyurdugunuz muhabbet ve samimiyet ve itimadi bir defa daha gostermekle yuksek kadirsinasliginizi ispat etmis oluyorsunuz. Bundan dolayi heyeti celilenize butun samimiyeti ruhiyem ile arzi tesekkurat ederim. <P>Efendiler, asirlardan beri sarkta magdur ve mazlum olan milletimiz; Turk milleti, hakikatte meftur oldugu hasailden muarra telakki ediliyordu. Son senelerde milletimizin fiilen gosterdigi kabiliyet, istidat, idrak, kendi hakkinda suizanda bulunanlarin ne kadar gafil ve ne kadar tetkikden uzak zevahirperest insanlar oldugunu pek guzel ispat etti. Milletimiz haiz oldugu evsaf ve liyakatini hukumetinin yeni ismiyle, cihani medeniyete daha cok suhuletle izhara muvaffak olacaktir. Turkiye Cumhuriyeti, cihanda isgal ettigi mevkie layik oldugunu asariyla ispat edecektir. Arkadaslar, bu muessesei aliyeyi vucuda getiren Turk milletinin son dort sene zarfinda ihraz ettigi zafer, bundan sonra da birkac misli olmak uzere tecelliyatini gosterecektir. Acizleri mazhar oldugum bu emniyet ve itimada kesbi liyakat etmek icin pek muhim gordugum bir noktadaki ihtiyaci arz etmek mecburiyetindeyim. O ihtiyac, heyeti aliyenizin sahsim hakkindaki teveccuh ve itimadinin ve muzaheretinin devamidir. Ancak bu sayede ve Allahin inayetiyle sahsima tevcih buyurdugunuz ve buyuracaginiz vezaifi husnu ifaya muvaffak olabilecegimi umidederim. Daima, muhterem arkadaslarimin ellerine cok samimi ve siki bir surette yapisarak onlarin sahislarindan kendimi bir an bile mustagni gormiyerek calisacagim. Milletin teveccuhunu daima noktai istinat telakki ederek hep beraber ileriye gidecegiz. Turkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktir." <P>Efendiler, Meclisce Cumhuriyet karari 29/30 Tesrinievvel 1923 gecesi saat 8:30'da verildi. Onbes dakika sonra, yani 8:45'te Reisicumhur intihabolundu. Keyfiyet ayni gece butun memlekete teblig ve her tarafta geceyarisindan sonra, yuzbir pare top endaht edilerek ilan olundu. <P>Ilk kabinenin, Ismet Pasa tarafindan teskil edildigi ve Meclis Riyasetine Fethi bey'in intihabolundugu malumdur. </P></DIV>
[Resim: 7903atamizindeyizby5hs7ii4.jpg]

“Bir memlekette; namuslular, namussuzlar kadar cesur olmadıkça, o memlekette kurtuluş yoktur”
Bul
Cevapla
#8

<DIV><H3>TEKLIFIM FIRKACA VE DERAKAP MECLISCE MUZAKERE VE "YASASIN CUMHURIYET" SESLERI ARASINDA KABUL OLUNDU</H3><P>Abdullah Azmi Efendinin "meselenin ehemmiyeti derkardir. Muzakere devam etsin" diye yukselen itirazina ragmen muzakerenin kifayeti kabul olundu. Ondan sonra teklifimin heyeti umumiyesi ve mutaakiben maddeleri birer birer okunarak muzakere ve kabul edildi. <P>Efendiler, Firka ictimaina hitam verildi ve derakap Meclis ictimai kusadedildi. Saat ogleden sonra alti idi. Teklifi kanuni, Kanunu Esasi Encumeni tarafindan usulen tetkik edilerek, mazbatasi hazirlanirken, Meclis, sair bazi mesail ile istigal etti. Nihayet, makami <P>Sayfa 813 riyasette bulunan Reis Vekili Ismet Bey, Meclise su malumati verdi: "Kanunu esasi Encumeni, teskilati Esasiye Kanununun tadilatina dair layihanin mustacelen ve derhal muzakeresini teklif ediyor." "Kabul sesleri" uzerine, mazbata okundu. Teklif vechile muzakere edildi. Nihayet kanun, bircok hatiplerin "Yasasin Cumhuriyet!" sadalariyla alkislanan hitabetleriyle kabul edildi. <P><A name=5></A><H3>TURKIYE CUMHURIYETI RIYASETINE, TURKIYE BUYUK MILLET MECLISI MUTTEFIKAN BENI SECTI</H3><P>Ondan sonra, Reisicumhur intihabi icin Meclisin reyine muracaat olundu. Toplanan aranin neticesini, makami riyasette bulunan, Ismet Bey, Heyeti umumiyeye su suretle teblig eyledi: <P>"Turkiye Cumhuriyeti Riyaseti icin yapilan intihabat arasina, yuzeliisekiz zat istirak eylemis ve Cumhuriyet riyasetine yuzellisekiz aza muttefikan Ankara Mebusu Gazi Mustafa Kemal Pasa Hazretlerini intihabeylemislerdir." <P>Efendiler, bunu mutaakip, meclise vukuubulmus olan maruzatim zabit ceridelerinde mutalaa olunmustur. Ancak tarihi bir hatiranin ihyasi icin, musaade ederseniz, o beyanatimi burada da aynen tekrar edeyim: <P>"Muhterem Arkadaslar, muhim ve cihansumul hadisati fevkalade karsisinda muhterem milletimizin teyakkuz ve intibahi hakikisine bir vesikai kiymettar olan teskilati Esasiye Kanununun bazi maddelerini tevzih icin encumeni mahsus tarafindan heyeti celilerinize teklif olunan kanun layihasinin kabulu munasebetiyle Turkiye Devletinin; zaten cihanca malum olan, malum olmasi lazim gelen mahiyeti, beynelmilel maruf unvaniyla yadedildi. Bunun icabi tabiisi olmak uzere; bugune kadar dogrudan dogruya Meclisin <P>Sayfa 814 riyasetinde bulundurdugunuz arkadasiniza ifa ettirdiginiz vazifeyi Reisicumhur unvaniyla yine ayni arkadasiniza, bu aciz arkadasiniza tevcih ediyorsunuz. Bu munasebetle simdiye kadar hakkimda izhar buyurdugunuz muhabbet ve samimiyet ve itimadi bir defa daha gostermekle yuksek kadirsinasliginizi ispat etmis oluyorsunuz. Bundan dolayi heyeti celilenize butun samimiyeti ruhiyem ile arzi tesekkurat ederim. <P>Efendiler, asirlardan beri sarkta magdur ve mazlum olan milletimiz; Turk milleti, hakikatte meftur oldugu hasailden muarra telakki ediliyordu. Son senelerde milletimizin fiilen gosterdigi kabiliyet, istidat, idrak, kendi hakkinda suizanda bulunanlarin ne kadar gafil ve ne kadar tetkikden uzak zevahirperest insanlar oldugunu pek guzel ispat etti. Milletimiz haiz oldugu evsaf ve liyakatini hukumetinin yeni ismiyle, cihani medeniyete daha cok suhuletle izhara muvaffak olacaktir. Turkiye Cumhuriyeti, cihanda isgal ettigi mevkie layik oldugunu asariyla ispat edecektir. Arkadaslar, bu muessesei aliyeyi vucuda getiren Turk milletinin son dort sene zarfinda ihraz ettigi zafer, bundan sonra da birkac misli olmak uzere tecelliyatini gosterecektir. Acizleri mazhar oldugum bu emniyet ve itimada kesbi liyakat etmek icin pek muhim gordugum bir noktadaki ihtiyaci arz etmek mecburiyetindeyim. O ihtiyac, heyeti aliyenizin sahsim hakkindaki teveccuh ve itimadinin ve muzaheretinin devamidir. Ancak bu sayede ve Allahin inayetiyle sahsima tevcih buyurdugunuz ve buyuracaginiz vezaifi husnu ifaya muvaffak olabilecegimi umidederim. Daima, muhterem arkadaslarimin ellerine cok samimi ve siki bir surette yapisarak onlarin sahislarindan kendimi bir an bile mustagni gormiyerek calisacagim. Milletin teveccuhunu daima noktai istinat telakki ederek hep beraber ileriye gidecegiz. Turkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktir." <P>Efendiler, Meclisce Cumhuriyet karari 29/30 Tesrinievvel 1923 gecesi saat 8:30'da verildi. Onbes dakika sonra, yani 8:45'te Reisicumhur intihabolundu. Keyfiyet ayni gece butun memlekete teblig ve her tarafta geceyarisindan sonra, yuzbir pare top endaht edilerek ilan olundu. <P>Ilk kabinenin, Ismet Pasa tarafindan teskil edildigi ve Meclis Riyasetine Fethi bey'in intihabolundugu malumdur. </P></DIV>
[Resim: 7903atamizindeyizby5hs7ii4.jpg]

“Bir memlekette; namuslular, namussuzlar kadar cesur olmadıkça, o memlekette kurtuluş yoktur”
Bul
Cevapla
#9

<DIV><H3>TURKIYE CUMHURIYETI RIYASETINE, TURKIYE BUYUK MILLET MECLISI MUTTEFIKAN BENI SECTI</H3><P>Ondan sonra, Reisicumhur intihabi icin Meclisin reyine muracaat olundu. Toplanan aranin neticesini, makami riyasette bulunan, Ismet Bey, Heyeti umumiyeye su suretle teblig eyledi: <P>"Turkiye Cumhuriyeti Riyaseti icin yapilan intihabat arasina, yuzeliisekiz zat istirak eylemis ve Cumhuriyet riyasetine yuzellisekiz aza muttefikan Ankara Mebusu Gazi Mustafa Kemal Pasa Hazretlerini intihabeylemislerdir." <P>Efendiler, bunu mutaakip, meclise vukuubulmus olan maruzatim zabit ceridelerinde mutalaa olunmustur. Ancak tarihi bir hatiranin ihyasi icin, musaade ederseniz, o beyanatimi burada da aynen tekrar edeyim: <P>"Muhterem Arkadaslar, muhim ve cihansumul hadisati fevkalade karsisinda muhterem milletimizin teyakkuz ve intibahi hakikisine bir vesikai kiymettar olan teskilati Esasiye Kanununun bazi maddelerini tevzih icin encumeni mahsus tarafindan heyeti celilerinize teklif olunan kanun layihasinin kabulu munasebetiyle Turkiye Devletinin; zaten cihanca malum olan, malum olmasi lazim gelen mahiyeti, beynelmilel maruf unvaniyla yadedildi. Bunun icabi tabiisi olmak uzere; bugune kadar dogrudan dogruya Meclisin <P>Sayfa 814 riyasetinde bulundurdugunuz arkadasiniza ifa ettirdiginiz vazifeyi Reisicumhur unvaniyla yine ayni arkadasiniza, bu aciz arkadasiniza tevcih ediyorsunuz. Bu munasebetle simdiye kadar hakkimda izhar buyurdugunuz muhabbet ve samimiyet ve itimadi bir defa daha gostermekle yuksek kadirsinasliginizi ispat etmis oluyorsunuz. Bundan dolayi heyeti celilenize butun samimiyeti ruhiyem ile arzi tesekkurat ederim. <P>Efendiler, asirlardan beri sarkta magdur ve mazlum olan milletimiz; Turk milleti, hakikatte meftur oldugu hasailden muarra telakki ediliyordu. Son senelerde milletimizin fiilen gosterdigi kabiliyet, istidat, idrak, kendi hakkinda suizanda bulunanlarin ne kadar gafil ve ne kadar tetkikden uzak zevahirperest insanlar oldugunu pek guzel ispat etti. Milletimiz haiz oldugu evsaf ve liyakatini hukumetinin yeni ismiyle, cihani medeniyete daha cok suhuletle izhara muvaffak olacaktir. Turkiye Cumhuriyeti, cihanda isgal ettigi mevkie layik oldugunu asariyla ispat edecektir. Arkadaslar, bu muessesei aliyeyi vucuda getiren Turk milletinin son dort sene zarfinda ihraz ettigi zafer, bundan sonra da birkac misli olmak uzere tecelliyatini gosterecektir. Acizleri mazhar oldugum bu emniyet ve itimada kesbi liyakat etmek icin pek muhim gordugum bir noktadaki ihtiyaci arz etmek mecburiyetindeyim. O ihtiyac, heyeti aliyenizin sahsim hakkindaki teveccuh ve itimadinin ve muzaheretinin devamidir. Ancak bu sayede ve Allahin inayetiyle sahsima tevcih buyurdugunuz ve buyuracaginiz vezaifi husnu ifaya muvaffak olabilecegimi umidederim. Daima, muhterem arkadaslarimin ellerine cok samimi ve siki bir surette yapisarak onlarin sahislarindan kendimi bir an bile mustagni gormiyerek calisacagim. Milletin teveccuhunu daima noktai istinat telakki ederek hep beraber ileriye gidecegiz. Turkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktir." <P>Efendiler, Meclisce Cumhuriyet karari 29/30 Tesrinievvel 1923 gecesi saat 8:30'da verildi. Onbes dakika sonra, yani 8:45'te Reisicumhur intihabolundu. Keyfiyet ayni gece butun memlekete teblig ve her tarafta geceyarisindan sonra, yuzbir pare top endaht edilerek ilan olundu. <P>Ilk kabinenin, Ismet Pasa tarafindan teskil edildigi ve Meclis Riyasetine Fethi bey'in intihabolundugu malumdur. </P><P>&nbsp;</P><P><STRONG><FONT size=5>Nutuk, Mustafa Kemal Ataturk </FONT></STRONG></P></DIV>
[Resim: 7903atamizindeyizby5hs7ii4.jpg]

“Bir memlekette; namuslular, namussuzlar kadar cesur olmadıkça, o memlekette kurtuluş yoktur”
Bul
Cevapla

Konu Araçları
Konuyu Paylaş :  
Konunun Linki :  
BBKodu :  
Konu Araçları :

Konu ile Alakalı Benzer Konular
Konular Yazar Yorumlar Okunma Son Yorum
  CUMHURİYETİN İLANI gamze33 0 1.941 30-10-2007, Saat: 0:00
Son Yorum: gamze33

Hızlı Menü:


Konuyu Okuyanlar: 1 Ziyaretçi